-
1 хромать на обе ноги
ике аякка да аксау, җитешсезлекләр күп булу -
2 стоить
ст`оитьнесов.1) тору, хакы... булу, бәясе... булубилет стоит два рубля — билетның бәясе (хакы) ике сум, билет ике сум тора
2) ( кого-чего) (быть достойным) лаек булу3) тору; төшүне стоит никакого труда — һичберни тормый, берни түгел
я знаю, чего это ему стоило — аңа моның никадәр кыйммәткә төшүен мин беләм
4) с неопр.; безл. ( имеет смысл) ярый;... торасы,... ып торырга кирәк; ып... торуның кирәге барстоит ли туда ходить? — анда барып торасымы [соң]?
5) с неопр.; безл....дымы,...ды исә,...ырга гына [кирәк]стоит тебе [только] сказать... — сиңа бер тапкыр әйтергә генә кирәк...
•- не стоит- не стоит того, чтобы... -
3 двусмысленность
ж1) ике мәгънәлелек, ике төрле аңлашыла торган булу2) ике мәгънәле сүз, киная, кинаялелек -
4 составить
сов.( что)1) ( поставить рядом или в одно место) (бер җиргә) кую, тезеп кую, янәшә кую2) (приставив, соединить) янәшә китереп кую, янәшә куеп беркетү; кушу, кушып ялгау3) төзү4) [акрынлап] җыю, [акрынлап] булдыру, [акрынлап] туплаусоставить капитал — [акрынлап] капитал җыю
5) булу, тәшкил итү6) ( югарыдан) алып кую, төшереп кую7) тудыру, итү, ясау; булусоставить чьё-л. счастье — бәхетле итү, бәхетле ясау
если это для вас не составит труда — әгәр [дә] бу сезнең өчен кыен булмаса
•- составить себе имя -
5 состоять
несов.1) из кого-чего тору, гыйбарәт булу2) в чём (заключаться) гыйбарәт булу3) тору, булу4) булу, булып тору, [вазифасын] утәүсостоять на иждивении чьём, кого — тәрбиясендә тору
•- состоять в переписке -
6 разъехаться
сов.1) (атта, машинада) таралу, китү, китеп бетү, таралышу, таралып бетү2) (с кем и без доп.), разг. аерылышу, ташлашу3) ( разминуться) аймыл булу, аймылыш булу4) ( дать дорогу) юл бирешү, юл сабышу5) ( ике якка) аерылу, аерылып китү;6) перен.; разг. ( развалиться от ветхости) тузу, сыпылу, ватылу -
7 двоежёнство
сике хатын белән тору, ике хатынлы булу -
8 на
I предлог1) с вин. п. (при обознач. действия, направленного на поверхность или внешнюю сторону предмета)...га, өстенә2) с вин. п. (при обознач. лиц, организаций, на к-рые возлагается ответственность, работа и т. п.)...га, өстенә3) с вин. п. (при обознач. места, на к-рое направлено действие)...гапойти на завод — заводка бару; заводка эшкә керү
4) с вин. п. (по направлению, в сторону)...га,...га табаидти на голос — тавыш ишетелгән якка таба бару; тавышка таба бару
окна на восток — тәрәзәләр көнчыгышка таба [карый]
дверь на улицу — ишек урамга таба [карый]
5) с вин. п. (при обознач. соприкоснсвения, столкновения)...ганаткнуться на кого-л. в темноте — караңгыда кемгә дә булса барып бәрелү
6) с вин. п. (при указ. срока, времени)...та,...нена зиму — кышка, кыш айларына
на этот раз — бу юлы, бу очракта
со дня на день — бүген-иртәгә, тиз арада, тиз вакыт эчендә
7) с вин. п. (с какой целью, для чего-л.)...га8) с вин. п. (при обозначении цели, назначения)...лык9) разг.; с вин. п. (при обознач. специальности, профессии)...лыккаучиться на слесаря — слесарьлыкка уку;
10) с вин. п. (для, ради)...га, өчен11) с вин. п. (с сущ. "лад", "манера", "образец")...ча, буенча12) с вин. п. (при обознач. предмета, являющегося орудием действия)...га13) с вин. п. (при обознач. количества, меры)...га14) с вин. п. (при умножении, делении)...га15) с предл. п. (на вопрос "где")...да, өстендә16) с предл. п. (при обознач. лиц, предметов, одетых, облачённых во что-л.)...өстендә,...өстенә17) с предл. п. (при обознач. области, сферы деятельности)...да18) с предл. п. (при указ. на положение, состояние)...да булусостоять на чьём-л. иждивении — берәүнең тәрбиясендә тору
19) с предл. п. (при обозначении времени, срока)...да20) с предл. п. (в нек-рых устойчивых сочет.)...гандана ходу — барганда, барган шәпкә
21) с предл. п. (при обознач. предмета, являющегося нижней или внутренней частью чего-л.)...лы,...эчле22) с предл. п. (при обознач. средств передвижения)...да,...белән23) с предл. п. (при посредстве, с помощью чего-л.)...да24) с предл. п. (при обознач. вещества, к-рое входит в состав чего-л.)...га эшләнгән,...да эшләнгән,...лы,... кушып (катнаштырып) эшләнгән•- сорвать зло II частицамәна, возьми — мә, ал
- на-поди -
9 быть между молотом и наковальней
= находиться между молотом и наковальней ≈≈ ике ут арасында булу -
10 двойственность
-
11 место
с ( не общий)1) урын2) урын3) урын4) урын5) обычно мн. места як, җир6) мн. места урыннар; урындагы оешмалар7) (должность, служба) урын, эш, эш урыны8) кисәк, төргәк, әйбер•- к месту
- места общего пользования
- на месте
- на месте преступления
- на месте уложить
- на месте убить
- не к месту
- не у места
- не место
- не находить места
- не находить себе места
- не на своем месте
- нет места
- не должно быть места
- ни с места!
- поставить на место
- поставить на свое место
- поставить себя место
- сердце не на месте
- душа не на месте
- с места в карьер
- стоять на месте
- оставаться на месте -
12 минуть
-
13 проехать
сов.1) (что и без доп.) үтү, узу, үтеп (узып) китү2) без доп. ( нек-рое время) юлда булу, бару, юлда үткәрү -
14 просидеть
сов.1) ( берникадәр вакыт) утыру, утырып тору2) разг. (остаться, пробыть) утыру, тору, калу, булу -
15 разность
См. также в других словарях:
булу — 1. Чынбарлыкта яшәү, вакыт һәм пространство эчендә урын алып тору; бар булу. 2. Очрау, табылу, туры килү, килеп чыгу мөмкинлек б. 3. Барлыкка килү; ясалу тама тама күл була. Яралу, туу, үсеп чыгу 4. Үсү, уңу (иген һ. б. ш. тур.) 5. Әзер хәлгә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тоташу — (ТОТАШТЫРУ) – 1. Ике төркем, ике нәрсә бер яки берничә ноктада үзара орыну, ялгану (яисә шулай күренү). Янәшә, чиктәш нәрсәгә кушылу, янәшә булу 2. күч. Искесе яңага җитү, өзеклек булмау 3. Берегү, ябышу 4. Елгага, күлгә яки диңгезгә кушылу, кою… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кул — I. 1. Кеше гәүдәсенең ике яныннан чыгып торган пар әгъза. Шул әгъзаның беләзектән түбәнге өлеше, чугы 2. күч. Берәр эшне, шөгыльне башкарган көч, корал, чара, бер эштә, шөгыльдә катнашлык дошман кулы сизелә. Берәр эшнең уйланылган, гөман ителгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шарт — I. и. 1. Нин. б. эшнең булу булмавын тәэмин итә торган хәл, мөмкинлек 2. Яшәүнең, тормышның, тирәлекнең билгеле бер торышы, хәле тыныч шартларда 3. Рәсми килешү яки алдан сөйләшү буенча үтәлергә мәҗбүри дип куелган төп таләп ике ел укып кайтуны… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
баш — 1. Кеше һәм хайван гәүдәсенең авыз, иң әһәмиятле сизү органнары һәм зур ми урнашкан өлеше. Баш киеме башыгызны салыгыз. Баштагы чәч баш тарау. Баш мие, ми 2. Үсемлекләрнең югарыгы өлеше, өстәге оч ботаклары, шундагы чәчәклекләре яки җимешлекләре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дилемма — 1. Бер берсен кире кага торган ике нәрсәнең берсен сайлап алырга кирәклек турындагы фикер; шул фикерне эченә алган хөкем 2. Бер үк дәрәҗәдә күңелсез ике мөмкинлекнең берсен сайларга мәҗбүр булу хәле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җир — 1. Кояштан өченче планета 2. күч. Бөтен дөнья җирдә юктыр. ҖИР ӨСТЕ – Аяк асты җир, идән һ. б. . Җиргә – Түбән таба, аска 4. Җир шарының өске катлавы, туфрак 5. Иген басулары, чәчүлек кырлар. Басуның аерым өлеше; бер иген үсә торган басу. Басуда… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тотрык — 1. Селкенмичә, аумыйча, тирбәлмичә яки җимерелмичә тору сыйфаты; ныклык 2. Үз үзен тота алу, ныклык, сабырлык 3. Даими, үзгәрешсез булу 4. диал. Ике казык арасы, ике терәк арасы, торык. ТОТРЫК БИРҮ – Берәр нәрсәгә каршы тора алырга, берәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
табу — (ТАБЫЛУ) – I. ф. 1. Кирәкле нәрсәне көтмәгәндә күреп, сизеп, үзеңә алу, файдалану яки аның кайдалыгын хәтерләп кую. Югалган, онытып калдырылган нәрсәне күреп алу. Очрату, тап булу, юлыгу. Югалган яки яшерелгән нәрсәне эзләп, кайдалыгын белү.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тулу — 1. Берәр нәрсәнең эче җанлы җансыз нәрсәләр белән бөтенләй тулы булу, тулысынча биләнү, эчендә буш урын калмау 2. Берәр нәрсә эченә ни дә булса бик күп керү 3. күч. Берәр нәрсәнең өсте төрле төрле яки бериш әйберләр, кешеләр һ. б. белән каплану 4 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хезмәт — 1. Кешедән акыл яки физик көч таләп итә торган максатлык эшчәнлек, эш 2. Шундый эш нәтиҗәсе буларак фәнни, әдәби яки сәнгать әсәре 3. Көч, энергия әз хезмәт түкмәдем. Тырышлык 4. Эш (урыны) , вазифа директорлык хезмәтеннән тыш укыта да 5. Армиядә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге